Zaklejane gniazda i pisklęta

Stowarzyszenie "Wspólna Ziemia" zwróciło się dziś do Starostwa Powiatowego w Chojnicach z wnioskiem o pilną interwencję w związku z zaklejaniem gniazd chronionych gatunków ptaków - kawek i jerzyków - w ocieplanych budynkach na terenie Brus i Chojnic.

Gniazda jerzyków zaklejane są przy okazji remontu i ocieplania elewacji budynków mieszkalnych przy ul. Filomatów 1, ul. Młodzieżowej 3 oraz ul. Warszawskiej 22 w Chojnicach. Natomiast gniazda kawek zagrożone są z powodu remontu budynków przedszkola oraz zespołu szkół w Brusach. O fakcie niszczenia gniazd z lęgami poinformowana została także Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku oraz Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Chojnicach.

Treść zapytania wystosowanego do Starostwa Powiatowego w Chojnicach

"Szanowni Państwo,

W związku z prowadzonymi pracami termomodernizacyjnymi obejmującymi ocieplenie i odnowienie elewacji budynków przedszkola oraz zespołu szkół w Brusach, proszę o informację czy są Państwo w posiadaniu wiedzy, iż wnęki w górnej części elewacji są miejscem rozrodu chronionego gatunku ptaka, kawki Corvus monedula, oraz czy w związku z powyższym fakt ten został uwzględniony przy planowaniu wykończenia elewacji w taki sposób, by rzeczone wnęki nie uległy zasłonięciu. Ewentualnie, czy decyzją właściwej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska istnieje zezwolenie na odstępstwo od zapisów niżej wymienionych aktów normatywnych, w których przewidziano obowiązek stosownego postępowania w przypadku występowania gatunków chronionych mogących ucierpieć w wyniku prowadzonej inwestycji.


Akty prawne mające zastosowanie w niniejszej sprawie.

1. Ustawa o ochronie przyrody z dn. 16 kwietnia 2004 ( Dz. U. 2009 nr 151, poz. 1220 ze zm. ) określa, m.in., zakazy występujące w stosunku do zwierząt objętych ochroną gatunkową oraz odstępstwa od tych zakazów:
Art.52
1. W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) umyślnego zabijania, okaleczania i chwytania;
1a) transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, chowu i hodowli, a także posiadania żywych zwierząt;
2) zbierania, przetrzymywania i posiadania okazów gatunków;
3) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych;
4) niszczenia ich siedlisk i ostoi;
5) niszczenia ich gniazd (...) i innych schronień;
6) wybierania, posiadania i przechowywania ich jaj;
11) umyślnego płoszenia i niepokojenia;
13) przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca.

2. W stosunku do gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla dziko występujących populacji zwierząt objętych ochroną gatunkową, odstępstwa od  zakazów, o których mowa w ust. 1, dotyczące:
1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków;
2) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne;.

Przepisy karne:

Art. 127
Kto umyślnie:
2) narusza zakazy obowiązujące w stosunku do:
e) roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową,
- podlega karze aresztu albo grzywny.

Art. 129
W razie ukarania za wykroczenie określone w art. 127 (...) sąd może orzec:
1) przepadek przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia lub przestępstwa oraz przedmiotów (...) pochodzących z wykroczenia lub przestępstwa, chociażby nie stanowiły własności sprawcy;
2) obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego, a jeśli obowiązek taki nie byłby wykonalny - nawiązkę do wysokości 10 000 złotych na rzecz organizacji społecznej działającej w zakresie ochrony przyrody lub właściwego, ze względu na miejsce popełnienia wykroczenia lub przestępstwa, wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Art. 132
Orzekanie w sprawach, o których mowa w art. 127 (...) następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. 2004 nr 220, poz.2237)

Rozporządzenie to ochroną gatunkową ścisłą obejmuje min. pustułkę i jerzyka, gołębia miejskiego oraz wszystkie gatunki ptaków z rzędu wróblowe, w tym min. jaskółkę dymówkę, jaskółkę oknówkę, kawkę, kopciuszka, mazurka i wróbla, sikory, szpaki itp..

Rozporządzenie to wprowadza w stosunku do dziko występujących zwierząt należących do gatunków, o których mowa w § 2-4 (wymienionych powyżej), następujące zakazy (§6):
1) zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, a także posiadania żywych zwierząt;
3) niszczenia ich jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych;
4) niszczenia ich siedlisk i ostoi;
5) niszczenia ich gniazd,(...) i innych schronień;
6) wybierania, posiadania i przechowywania ich jaj;
11) umyślnego płoszenia i niepokojenia;
13) przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca;

Rozporządzenie wskazuje również w § 10 sposoby ochrony gatunków dziko występujących zwierząt, które polegają w szczególności na:
2) zabezpieczaniu ostoi i stanowisk zwierząt przed zagrożeniami zewnętrznymi;
3) wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan siedliska zwierząt:
(...)
g) dostosowaniu terminów i sposobów wykonania prac agrotechnicznych, leśnych, budowlanych, remontowych i innych do okresów lęgu, rozrodu lub hibernacji.

3. Ustawa prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 (Dz. U. 2006 nr 156, poz. 118 ze zm.)

Nakazuje dbałość o środowisko przyrodnicze w trakcie prowadzenia prac budowlanych.
Art. 22 ust. 1 pkt. 1 mówi o tym, że do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy zabezpieczenie elementów środowiska przyrodniczego na terenie budowy.
Art. 30 ust. 7 stanowi, że właściwy organ może nałożyć w drodze decyzji obowiązek uzyskania pozwolenia na
wykonanie robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, jeżeli ich realizacja może spowodować pogorszenie stanu środowiska.
Art. 35 ust. 1 pkt. 1wskazuje, że przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza zgodność projektu budowlanego z wymaganiami ochrony środowiska.
Art. 50 ust. 1 pkt. 2 mówi, że właściwy organ (PINB) wstrzymuje roboty budowlane, które są wykonywane w sposób mogący spowodować zagrożenie środowiska.
Art. 90 oznacza, że kontynuowanie wstrzymanych decyzją prac budowlanych podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.

Jednocześnie pragnę zwrócić uwagę iż zamykanie otworów wentylacyjnych stropodachów nie jest wymagane przez prawo budowlane.

W załączeniu przesyłam dokumentację fotograficzną potwierdzającą fakt zasiedlenia opisywanych miejsc przez gatunek chroniony. W razie potrzeby służę większą ilością zdjęć dokumentacyjnych."

Do wiadomości:
1. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku;
2. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Chojnicach;
2. lokalne media

Z poważaniem - Radosław Sawicki
prezes SEK "Wspólna Ziemia"
tel. 660040248