Renowacja czy odbudowa?

Zgodnie z zapowiedzią wracamy do sprawy pomnika Mikołaja Kopernika, którego chwilowo nie ma w parku 1000-lecia. Stał tam od 1973 roku.

Jak wynika z informacji uzyskanych w Wydziale Komunalnym UM, prowadzącym ewidencję pomników pamięci narodowej oraz na www.historiachojnic.pl, inicjatorami jego wybudowania w Roku Kopernikowskim 1973 byli Julian Rydzkowski oraz chojnicki oddział Stowarzyszenia PAX. Został wzniesiony czynem społecznym według projektu Alfreda Ćwioka, długoletniego dyrektora szkoły zawodowej przy ul. Sukienników. Popiersie Mikołaja Kopernika wykonał Antoni Łangowski, mieszkaniec Czerska. Znaczny wkład w wybudowanie pomnika wnieśli uczniowie ZSZ.

Gdy powstał, jak widać na zdjęciu z 1973 roku, posiadał zupełnie inne otoczenie niż w styczniu 2012. Nie zasłaniały go gałęzie drzewa rosnącego obok. Astronom miał jeszcze astrolabium, które później zniknęło. Pomnik wykonano z betonu, który, jak przekazał nam Józef Urbaniak, nie był już w najlepszej kondycji. W bazie jego firmy przy ul. Angowickiej można obecnie obejrzeć tylko popiersie Kopernika, gdyż pozostałe elementy pomnika zostały utylizowane. Będzie ono wzorem dla rzeźbiarza, który ma wykonać jego kopię z brązu. Niewykluczone, że będzie nim chojniczanin Jarosław Urbański, ale rozmowy w tej sprawie jeszcze trwają.

Projekt nowego pomnika przewiduje jego odtworzenie w częściowo zmienionym kształcie. Obydwa filary będą prawie jednakowej wysokości i stworzą bramę w jednej z alei parku o nazwie ścieżka astronomiczna. Przed nią powstanie plac o nawierzchni klinkierowej z murkiem z kamienia łupanego oraz ławkami. Całość otoczy żywopłot. Z brązu będzie też sfera amilarna, astrolabium i litery napisu. W koncepcji projektanta z czerwca 2010, specyfikacji przetargowej i dokumentacji technicznej jest używane sformułowanie „renowacja pomnika Mikołaja Kopernika” lub „pomnik Mikołaja Kopernika przeznaczony do renowacji”. W kontekście pierwszej czynności wykonawcy do realizacji, jaką było „rozebranie istniejącego pomnika – 1 kpl.”, jak opisano w przedmiarze na stronie nr 3, to określenie „renowacja” jest nie na miejscu.

W prawie budowlanym nie ma definicji renowacji, są za to inne. Na przykład „budowa” to „wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu budowlanego". Jest też „remont” – „należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym".

Uważamy, że do tej pory niejednoznacznie byliśmy informowani o zamierzeniach urzędu miejskiego względem pomnika wielkiego astronoma. Najlepiej świadczy o tym odpowiedź wiceburmistrza Jana Zielińskiego na pytanie zadane w czasie programu Bez Montażu z 30.01. o losy pomnika Kopernika. Według zastępcy burmistrza, zostanie zmieniony jedynie jego cokół, a sam pomnik po jego odświeżeniu w pracowni artystycznej wróci w idealnym stanie i tym samym kształcie. Temat dyskusji nie był zaskoczeniem dla jego uczestników.

Link do Mp3 (Wiceburmistrz Jan Zieliński o pomniku M.Kopernika)

Rozmawialiśmy także z miejskim konserwatorem zabytków oraz dyrektorem Wydziału Budowlano-Inwestycyjnego Jackiem Domozychem. Marlena Pawlak nie opiniowała zmian przewidzianych w pomniku Kopernika i jego otoczeniu, gdyż nie jest do nich uprawniona. Nie były one z nią konsultowane w fazie ich projektowania. Natomiast dyrektor Domozych zapewnił nas, że wszystkie prace w parku prowadzone są zgodnie z projektem przygotowanym przez pracownię Zdzisława Kufla i zezwoleniem na budowę wydanym przez starostwo powiatowe 31 maja 2011 roku.

Czy dochowano wszystkich uzgodnień formalno-prawnych w tej sprawie, to być może ustali wkrótce Prokuratura Rejonowa, o ile przyjmie wniosek Mariusza Janika do realizacji.

Projekt techniczny nowego pomnika Mikołaja Kopernika

"Pomnik Kopernika zniszczony?" - tekst z 27.01.2012